NAMAZIN AÇILIŞ DUALARI
Peyğəmbər – səllallahu aleyhi və alihi və səlləm – namazda qiraəti çoxsaylı və müxtəlif dualar oxumaqla başlayardı. Bu dualarda o, Allaha şükür və tərif deyərdi, həmd edərdi. Buna görə də « namazını düzgün qılmayan»a əmr edərək demişdir: « Hər hansı bir şəxsin namazı yalnız təkbir, Böyük və Qadir Allaha həmd (əl-Fatihə) və bacardığı Quran ayəsini oxumaqla bitir» (Əbu Davud, əl-Hakim və əz-Zəhəbi. Səhih hədisdir).
Müxtəlif dualar oxuyardı. Deyərdi:
1 – «Allahummə bə,id beyni va beynə xatayəyə kəmə bə,adtə beynə-l-məşriqi va-l-məğribi, Allahummə nəqqini min xatayəyə kəmə yunəqqa-s-saubu-l-abyədu minə-d-dənəsi, Allahummə-ğsilni min xatayəyə bi-s-səlci va-l-mə,i va-l-bəradi” (Allahım! Gündoğanla günbatanı uzaqlaşdırdığın kimi məni də günahlarımdan (xətalarımdan) uzaqlaşdır. Allahım! Məni günahlarımdan təmizlə, necə ki, ağ paltar kirdən təmizlənir. Allahım! Məni qarla, su ilə, dolu ilə günahlarımdan yu) (əl-Buxarı, Müslim və İbn Əbu Şeybə). Bunu fərzdə deyərdi.
2 -- «Vaccəhtu vachiyə lilləzi fətara –s-səməvati va-l-ardı hənifən va mə ənə minə-l-muşrikin, innə saləti, va nusuki, va məhyəyə, va məməti lilləhi rabbi-l-aləmin, lə şərikə ləhu va bizəlikə umirtu va ənə minə-l-muslimin. Allahummə əntə-l-məliku lə iləhə illə ənt, əntə rabbi va ənə abdukə, zaləmtu nəfsi va,taraftu bizənbi, fəğfir li zunubi cəmian, innəhu lə yağfiru-z-zunubə illə ənt, vahdini li əhsəni-l-əxləqi, lə yəhdi liəhsənihə illə ənt, vasrıf anni seyyiəhə, lə yasrıfu anni seyyiəhə illə ənt. Ləbbeykə va sə,deyk, va-l-xeyru kulluhu biyədeykə, va-ş-şərru leysə ileyk, ənə bikə va ileykə, təbəraktə va tealeyt, astağfirukə va ətubu ileyk” ( Üzümü səmaların və yerin Yaradanına çevirdim. Hənifəm və Ona şərik qoşanlardan deyiləm. Namazım, ibadətim, həyatım, ölümüm aləmlərin Rəbbi olan Allah üçündür. Onun şəriki yoxdur. Bunlar mənə əmr olundu və mən müsəlmanlardanam. Allahım! Malik, Hökmdar Sənsən, Səndən başqa ibadətə və itaətə layiq haqq məbud yoxdur. Sən Rəbbimsən, mən Sənin qulunam. Nəfsimə zülm etdim. Günahımı etiraf edirəm. Bütün günahlarımı bağışla. Şübhəsiz ki, günahları bağışlayan ancaq Sənsən. Məni əxlaqın ən gözəli ilə hidayətləndir, ondan yaxşısıyla Səndən başqa heç kəs hidayətləndirməz. Pis əxlaqdan məni uzaqlaşdır, çünki yalnız Sən uzaqlaşdıransan. Budur, Sənin qarşındayam. Xeyir yalnız Sənin əlindədir və şər Səndən deyil. Məni Sən yaratdın və Sənin hüzuruna qayıdacağam. Mübarək və Ucasan. Səndən günahlarımın bağışlanmasını diləyir və Sənə tövbə edirəm) (Müslim, Əbu Uvanə, Əbu Davud, ən-Nəsai, İbn Hibban, Əhməd, əş-Şafii və ət-Təbərani). Bunu fərz və nafilədə deyərdi.
3 -- Aşağıdakı ifadələr istisna olunmaqla eyni duanı oxuyardı: «Əntə Rabbi va ənə abdukə” (Sən mənum Rəbbimsən, mən Sənin qulunam».
Bu zaman «Allahummə əntə əl-Məliku, lə iləhə illə əntə, subhanəkə və bihəmdik” (Allahım! Sən Hökmdarsan (Məlik). Səndən başqa ilah (tanrı) yoxdur. Sən pak və nöqsansızsan, həmd Sənədir) ifadəsini əlavə edərdi (ən-Nəsai. Səhih hədisdir).
4 -- «va ənə əvvəlul – muslimin” (Mən ilk müsəlman kimi) ifadəsinə qədər eyni duanı oxuyardı və bunları əlavə edərdi:
«Allahummə ihdini li əhsənil əxlaqi va əhsənil-ə,aməli, lə yəhdi li əhsənihə illə əntə, va qini seyyiəl-əxlaqi val-ə,aməli, lə yiqa seyyiəhə illə əntə” (Ey Allahım! Məni ən yaxşı əxlaq və ən yaxşı əməllə hidayətləndir. Onun ən yaxşısı ilə. Səndən başqa heç kəs hidayətləndirməz. Məni pis əxlaq və əməldən qoru. Pisliklərdən qoruyan yalnız Sənsən) (ən-Nəsai və əd-Dəraqutni. Səhih hədisdir).
5 – «Subhanəkə-l-lahummə va bihəmdik, va təbərakə ismuk, va təalə cədduk, va lə iləhə ğeyruk” ( Nöqsansız və Həmd sahibi olan Allahım! Adın mübarək, və əzəmətin ucadır, Səndən başqa ibadətə və itaətə layiq haqq məbud yoxdur) (Əbu Davud, əl-Hakim və əz-Zəhəbi. Səhih hədisdir).
Peyğəmbər –səllallahu aleyhi və laihi və səlləm- demişdir: «Bəndənin Allaha ən çox xoç gələn sözləri bunlardır: «Subhanəkə-l-lahummə…” (İbn Məndə, ən-Nəsai və İbn Kəsir. Səhih hədisdir).
6 -- Eyni duanı gecə namazında da oxuyardı. Əlavə olaraq bunları deyərdi: «Lə iləhə illəllah” (üç dəfə), «Allahu əkbər kəbiran” (üç dəfə) (Əbu Davud və ət-Təhavi. Etibarlı hədisdir).
7 -- «Allahu əkbəru kəbiran, va-l-həmdu lilləhi kəsiran, va subhanə-l-lahi bukratən və asılən” (Allah hər şeydən üstündür, böyükdür; Allahın həmdi hədsizdir, çoxdur; səhərlər və axşamlar Allahı təsbih edirik).
Əshabələrdən biri bu sözləri deyərkən bunu eşidən Peyğəmbər – səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- təəccüblə demişdir: «Nə gözəl dedin. Bununla səma qapıları açılır» ( Müslim,Əbu Uvanə, ət-Tirmizi və Əbu Nəim. Səhih hədisdir).
8 -- Başqa birisinin namazda: « Əlhəmdu lilləhi həmdən kəsiran, tayyibən, mübarəkən fihi” (Allaha həmd hədsiz çoxdur, onda yaxşılıq və xeyir-dua vardır) – dediyini eşitdikdə deyir: « Mən on iki mələk gördüm. Bu sözləri səmaya qaldırmaq üçün onlar yarışa girmişdilər» (Müslim və Əbu Uvanə).
9 -- «Allahummə ləkə-l-həmdu əntə nuru-s-səməvati va-l-ard va mən fihinnə, va ləkə-l-həmdu əntə qayyimu-s-səməvati va-l-ard va mə fihinnə, (va ləkə-l-həmdu əntə rabbu-s-səməvati va-l-ardı va mən fihinnə) (va ləkə-l-həmdu ləkə mulku-s-səməvati va-l-ard va mən fihinnə) (va ləkə-l-həmdu əntə məliku-s-səməvati va-l-ardı) (va ləkə-l-həmdu) (əntə-l-haqq, va va,dukə-l-haqq, va qaulukə-l-haqq, liqaukə-l-haqq, va-l-cənnətu haqq, va-n-nəru haqq, va-n-nəbiyyunə haqq, va Muhamməd (s.a.v.) haqq, va-s-sə,atu haqq) (Allahummə ləkə əsləmtu, va aleykə təvakkəltu, va bikə-əməntu, va ileykə ənəbtu, va bikə xasamtu, va ileykə hakəmtu, fəğfir li mə qaddəmtu, va mə əxxərtu, va mə əsartu, va mə ə,ləntu) (əntə-l-muqaddimu, va əntə-l-muəxxiru lə iləhə illə ənt) (əntə iləhə lə iləhə illə ənt)” (Allahım! Həmd Sənə məxsusdur. Sən səmaların, yerin və onların arasında olanların Nurusan. Həmd Sənə məxsusdur. Sən səmaların, yerin və onların arasında olanların Nəzarətçisisən. (Həmd Sənə məxsusdur. Sən səmaların, yerin və onların arasında olan hər şeyin Rəbbisən) (Həmd Sənə məxsusdur. Sən səmaların, yerin və onların arasında olan hər hər şeyin ixtiyar Sahibisən) (Həmd Sənə məxsusdur. Sən səmaların, yerin və onların arasında olan hər şeyin Hökmdarısan) (Həmd Sənə məxsusdur) (Sən haqsan, vədin də haqdır. Bütün dediklərin haqdır, Və Sənə dönüş haqdır, Cənnət də, Cəhənnəm də haqdır, peyğəmbərlərin də haqdır, Məhəmməd (s.a.v.) haqdır və Qiyamət də haqdır) (Allahım! Sənə özümü təslim etdim, Sənə arxalandım, Sənə iman gətirdim, günah işlətdiyim üçün Sənin qarşında peşmanam, insanlarla Sənin adını tutub mübahisə edirəm, Sənin hökmünə güvənirəm. Əvvəlki və sonrakı, gizli və aşkar günahlarımı bağışla) ( Hadisələri əvvələ və axıra çəkmək haqqı Sənindir, Səndən başqa ibadətə və itaətə layiq haqq məbud yoxdur) ( Sən mənim haqq Məbudumsan. Səndən başqa ibadətə və itaətə layiq haqq məbud yoxdur) (əl-Buxarı, Əbu Uvanə, Əbu Davud, İbn Nəsr və əd-Darimi).
10 – Gecə namazında Peyğəmbər – səllallahu aleyhi və alihi və səlləm- aşağıdakı duaları oxuyardı:
«Allahummə rabbə cibrailə, va mikəilə, va israfilə fatıra-s-səməvati va-l-ardı alimə-l-ğeybi va-ş-şəhadəti, əntə təhkumu beynə ibədikə fimə kənu fihi yəxtəlifun. İhdini limə-xtulifə fihi minə-l-haqqi bi iznikə innəkə təhdi mən təşə,u ilə sıratın mustəqim” (Cəbrayılın, Mikayılın, İsrafilin Rəbbi! Səmaların və Yerin yaradanı, qeybi və aşkarı bilən Allahım! Qullarının arasındakı ixtilafda ədalətli hökm verən Sənsən. İxtilafa düşsəm, məni haqqa yönəlt. Həqiqətən Sən istədiyini doğru yola yönəldirsən). (Müslim və Əbu Uvanə).
11 – On dəfə «Allahu əkbər”, on dəfə «Əlhəmdulilləh”, on dəfə «Subhanəllah”, on dəfə «Lə iləhə illəllah” deyərdi, on dəfə istiğfar ( bağışlanmağını) diləyərdi «Allahummə-ğfirli” və deyərdi: «Allahummə-ğfirli, vahdini, varzuqni, vaafini” (Allahım! Məni bağışla, məni doğru yola yönəlt, mənə ruzi ver, mənə afiyət (sağlamlıq) bəxş et).
Həmçinin on dəfə deyərdi: «Allahummə inni əuzu bikə minəd-dıyqi yauməl-hisab” (Allahım! Hesab gününün çətinliyindən Sənə sığınıram!) (Əhməd, İbn Əbu Şeybə, Əbu Davud və ət-Təbərani. Səhih və ya yaxşı hədisdir).
12 – O deyərdi: ( 3 dəfə) «Allahu əkbər” sonra: «Zil – mələkuti, val-kibriyəi, val-azaməti” (Səltənət, qüdrət, ülviyyət və əzəmət sahibi Allah böyükdür) (ət-Təyaləsi və Əbu Davud. Səhih hədisdir).
QİRAƏT
